Sababtii keentay in Illaahay amro
Nebi Ibraahiim inuu bireeyo Wiilkiisa Ismaaciil CS.Sababta keentay in Nebi
Ismaaciil CS la amro in la bireeyo xaqiiqada Illaah baa garanaya, balse sida la
sheegay Nebi Ibraahiim CS ayaa sadaqeeyey 1.000 Neef oo Ari ah, 300 oo lo'ah
iyo 100 Neef oo Geel ah, wuxuuna ku baxshay jidka Illahay, dadkii ayaa la
yaabay, markaabaa Nebi Ibraahiim CS wuxuu yiri "waxaan baxday agtayda
waxba kama ahaa, balse Illah baan ku dhaartee haddii uu ii ahaan lahaa wiil
jidka Illahay ayaan u bireyn lahaa, Illahey ayaana ugu dhawaan lahaa
"markii uu saas yiri Nebi Ibraahiim CS waqti badan ayaa la joogay, kaddib
Illahay ayuu weydiistay awlaad,(ilmo) Illahayna wuu ka aqbalay, waxaana loogu
bishaareeyey walad, waxaana loo dhalay Nebi Ismaaciil (CS). Nebi Ismaaciil CS
markuu weynaaday ee uu gaaray dhowr sanno, ayuu Nebi Ibraahiim (CS) ku riyooday
isagoo bireynaya wiilkiisa Ismaaciil CS, laguna yiri oofi nadarkaagii
(dhaartaadii hadda ka hor).Markii waagu beriyey ayuu ku fekeray tolow ma amar
xag Alle ka yimid baa riyadu, mise waa shaydaan.Galabtii ayuu haddana ku
riyooday wuxuuna xaqiiqsaday in xagga Alle laga amray, inuu bireeyo wiilkiisa
Ismaaciil CS. Maxaa yeelay Riyada Nebiyadu waa xaq, waxayna la mid tahay iyadoo
loo waxyooday. Nebi Ibraahiim (CS) wuxuu ku yiri, Haajara oo ahayd Nebi
Ismaaciil hooyadiis "Wiilka dhar fiican u xir meel baan aadaynaayee
"hooyo Haajara Ismaaciil CS dhar fiican ayey ugu labistay wayna u
subagtay, wayna u shanlaysay. Nebi Ibraahiim CS wuxuu qaatay xarig iyo mindi,
waana is raaceen isaga iyo Nebi Ismaaciil (CS). Nebi Ismaaciil CS aabihiis ayuu
hor socday in la biraynayana ma ogeyn isaga iyo hooyo Haajaraba. Ibliis
(shaydaan) ayaa damcay inuu ka faa'iidaysto, markaa buu Nebi Ibraahiim CS ku
yiri: "miyaadan arkayn wiilkaan baa la qali karaa?".
Nebi Ibraahiim CS wuxuu yiri:
"Illahay ayaa i amray, waana biraynayaa"
Ibliis markuu ka quustay Nebi
Ibraahiim CS ayuu u tagay Hooyo Haajara wuxuu yiri "halkaan ayaad iska
fadhisaa Ibraahiimna wuxuu doonayaa inuu bireeyo wiilkaaga Ismaaciil ah".
Haajara waxay tiri: "iga daa
beenta, xaggeed ku aragtay aabbe Ilmihiisa biraynayaa?".
Ibliis wuxuu yiri: "Saas
daraadeed ayuu u qaatay xarig iyo mindi".
Haajara waxay tiri: "Maxaa
kalifay inuu bireeyo wiilkiisa Ismaaciil?".
Ibliis wuxuu yiri: "Wuxuu
sheeganayaa in Illahay amray".
Haajara waxay tiri: "Koley
Baadil Illahay amri maayo".
Markii Ibliis Haajara ka quustay
ayuu aaday wiilkii yaraa ee Nebi Ismaaciil ahaa,si uu u fidneeyo, wuxuuna yiri:
Waad faraxsan tahay oo waad iska cayaaraysaa; Aabbahaana wuxuu kuu wataa xarig
iyo mindi,wuxuuna doonayaa inuu ku bireeyo.
Ismaaciil wuxuu yiri: "war
beenta iga daa, maxaa aabahey ii biraynayaa?".
Ibliis wuxuu yiri:"wuxuu
sheeganayaa in Illahay amray inuu ku bireeyo.
Ismaaciil CS wuxuu yiri: "waan
maqlayaa waana adeecayaa (yeelayaa) amarka Illahay".
Ibliis markuu doonay inuu hadal kale
u celiyo ayaa Ismaaciil CS qaatay dhagax, wuuna ku tuuray, wuxuuna uga dhuftay
isha bidix, Ibliis waa iska tagay isagoo hoogay oo khasaaray.
Nebi Ibraahiim (CS) iyo Ismaaciil
markay gaareen meel la yiraah mina oo u dhaw kacbada ayaa Nebi Ibraahiim CS ku
yiri Ismaaciil "wiilkaygiiyoow waxaan riyo ku arkay aniga oo ku biraynayaa
ee maxa ra'yigaagu yahay?".
Ismaaciil wuxuu yiri: Aabbaheeyow
samee waxa Illahay ku amrayo, waad i heli doontaa haddii Alle idmo inaan ka mid
ahay dadka wanwanaagsan. Nebi Ibraahiim CS markii uu maqlay hadalkii wiilkiisa
Ismaaciil, wuxuu qiray(Ogaaday)in Illahay u ka ajiibay ducadiisii hadda ka hor
uu Illahay ku baryay oo ahayd:(Rabbi hablii minal salixiin)
Nebi Ibraahiim CS Illahay ayuu ku
xamdiyay intaa kaddib nebi Ismaaciil CS ayaa yiri: Aabaheeyoow waxaan kuu
dardaarmayaa dhowr shay:-
Markii aad i biraynaysid iga xir
gacmaha si aanan kuu dhibin.
Wajigayga iska sii jeedi waxaa laga
yaabaa inaad wajigayga ujeedo inaad iga naxdo, oo aad ii naxriisato.
Dharkaaga xaydo (kor u qaado) si aan
dhiiggu kuugu faniinin, hooyadayna inta kugu aragto dhiigga aysan ku murugoon,
anna ajarku iiga nusqaamin.
Afayso midida kuna dhaqso biraynta
si ay iigu fududaato sakaraatul mowdku, maxaa yeelay mowtku waa daran yahay.
Qamiiskayga u gee hooyadey ha igu
xasuusatee.
Aabbe hooyaday igu salaam, waxaadna
ku tiraa ku samir amarka Illahay.
Aabbe hooyo ha u sheegin sida aad ii
biraysay,xariggii aad igu xirtay IWM.
Aabbe hooyaday: yaysan u soo galin
Ilmaha anigoo kale ah way i xasuusanaysaaye, markaas bay murugoonaysaaye.
Aabbe haddii aad aragto wiil anigoo
kale ah ha-fiirin yaadan murugoonee!
Nebi Ibraahiim CS wuxuu yiri:
"wiilkaygiiyow waxaad iigu kaalmaysay amarkii Illahay i faray".
Nebi Ibraahiim CS wuxuu guda galay
inuu legdo (dhinaciisa dhulka dhigo) wiilkiisa Ismaaciil CS si uu u bireeyo,
wuuna legday, middidii ayuuna surka uga kir-kiray intii xooggiisa, balse waa
awoodii waayey inuu ku jaro middida qoorta wiilkiisa Ismaaciil CS.
Malaa'igta Illahay markii ay arkeen
Ibraahiim CS oo biraynaya wiilkiisii Ismaaciil CS waxay u hoobteen Sujuud,
Illahay ayaana ku yiri: fiiriya
addoonkayga sida uu ugu kir-kirayo (marmarinayo) middida qoorta wiilkiisa,
isagoo rilaheyga dalbay (doonaya).
Ismaaciil CS wuxuu yiri:
"Aabaheeyow ii sii daa gacmaha iyo lugaha oo iga fur xariga, yaan la ii
malaynin in la i qasbayo, oo aan diidanahay amarka Illahay, ina gowrac anoon
gacmo xirneyn.
Nebi Ibraahiim CS waa ka furay
xargihii lugaha iyo gacmaha, mar labaad ayuuna middidii ku kir-kiray, wiilka
surkiisa intii xoggiisa ah, markaas baa middidii afka ka soo laabmatay, waxna u
goyn weysay.
Ismaaciil CS wuxuu ku yiri Aabihiis
Ibraahiim "Aabbe xoogaagii ayaa daciifay jeclaanta aad i jeceshahay
awgeed, mana awoodid inaad i birayso".
Nebi Ibraahiim CS middidii ayuu ku
garaacay dhagax, markaas bay dhagaxii labo u kala goysay, afka middidu leedahay
awgeed.
Nebi Ibraahiim CS wuxuu yiri:
"middidani way kala goynaysaa dhagaxa, hilibkana goyn meyso!!
Nebi Ibraahiim CS middidii ayaa la
hadashay oo tiri "Ibraahiimow waxaad i leedahay wax goy, Illahayna wuxuu i
leeyahay ha goyn, ee sideen amarkaaga u yeelaa, Illahayna u caasiyaa?".
Intaas markii xaaladdu marayso ayaa
Illahay u naadiyey kuna yiri Aayadahaan qur'aanka ah.
Illahay wuxuu u keenay Wan wayn oo
laga keenay sida la sheegay jannada, waxaana lagu beddelay Nebi Ismaaciil CS.
Jibriil oo la socday wanka, ayaa
yiri:Allahu akbar, Allahu akbar,allahu akbar.
Nebi Ibraahiimna CS wuxuu
yiri:"laa ilaaha ilalaah wallahu akbar".
Nebi Ismaaciilna CS wuxuu yiri:
"Allahu akbaru wallilaahil xamdu"
Sidaas daraadeed ayaa takbiirta la
qaadaa maalmaha ciidda Carafo, inagoo ku dayanayna Nebi Ibraahiim CS.
Nebi Ismaaciil CS waa awoowga kore
ee uu ku abtirsado Rasuulkeenna Muxammad NNKH.
Nebi Ismaaciil CS wuxuu ku soo
barbaarey Makka Al-Mukarama.
Nebi Ibraahiim CS wuxuu Nebi
Ismaaciil CS Illahay siiyey isagoo 87 jir ah.
Hooyaddii Haajarana waxay ahayd
addoon (booyaas) ay leedahay oo u shaqeysa xaaskii kale ee Nebi Ibraahiim
markay waxba u dhali weyday ayey ku dartey booyaasadeedii Haajara aheyd,
halkaas oo Illahay Nebi Ismaaciil ka beeray.
Nebi ismaaciil walaalo waxaa la
dhashay hal wiil, wiilkaas oo ahaa Nebi Isxaaq CS.
Nebi Ismaaciil CS wuxuu Nebi Isxaaq
ka weynaa 14 sanno.
Nebi ismaaciil (CS) wuxuu dhalay 12
wiil, dhammaantoodna waxay noqdeen Awoowe-yaal lagu abtirsado, Nasabka Nebi
Ismaaciil (CS) waxa ka soo jeeda Carabta-Mustacribadda la yiraahdo.
Nebi Ismaaciil wuxuu noolaa 137
sanno, wuxuuna ku dhintay Mako, oo uu ku aasan yahay.
Intaas waxaa inoogu dhamaaday
Qisadii Nebi Ismaaciil CS oo kooban.